ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਭੀੜ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਲਾਹੌਰ ਨਗਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਾਹਮਣੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਹੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮੇਰੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਰਕਤ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਘਾਟੇ ਖਾਂਦਾ ਹਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਜੁਗਤੀ ਦੱਸੋ ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਬਰਕਤ ਬਣੀ ਰਹੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਤੇਰੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਚਾਹਿਆ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਮੁਨਾਫਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਵਿੱਚੋਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ ਵੱਲੋਂ ਦਸਵੰਧ ਯਾਨੀ ਕਿ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਦਸਵਾਂ ਭਾਗ ਕੱਢ ਕੇ ਜਰੂਰਤਮੰਦਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਓਗੇ
ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਸ ਵਪਾਰੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਦੇ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵਪਾਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਬਸ ਸਰਕੇ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਸ਼ਾਹੂਕਾਰ ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਸਾਥੀ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਬਚਨ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਤੁਹਾਡਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਮੈਂ ਦਸਵੰਧ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਜ ਉੱਤੇ ਖਰਚ ਕਰਿਆ ਕਰਾਂਗਾ ਉਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਆਗਿਆ ਲੈ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਉਥੇ ਉਸਨੇ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਵੱਲੋਂ ਵਪਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਪਾਰ ਖਲੀ ਬੁੱਤ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਵੱਡੇ ਸ਼ਾਹੂਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਇਕ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਹੌਰ ਨਗਰ ਲਈ ਮਹਾਂਜਨੀ ਚੱਕ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈ ਗਈ
ਕੋਈ ਵੀ ਵਪਾਰੀ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦੀ ਮਹਾਂ ਜਿਹੜੀ ਚੈੱਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ ਸੀ ਪਰ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਹ ਮਹਾਜਨ ਚੈੱਕ ਤੁਰੰਤ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ ਵਪਾਰੀ ਜਾਣ ਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਸਨਮਾਨ ਵਧਣ ਲੱਗਾ ਇਕ ਦਿਨ ਇਕ ਗਰੀਬ ਵਿਅਕਤੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਕੋਲ ਸ੍ਰੀ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਰਮ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮੈਂ ਆਰਤੀ ਤੰਗੀ ਵਿੱਚ ਹਾਂ ਮੇਰੀ ਧੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਸੰਪੰਨ ਕਰ ਸਕਾਂ ਅੰਤ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹਾਜਨੀ ਚੈੱਕ 500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਿੱਖ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨਾਮ ਵੱਲੂ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਦਿੱਲੀ ਜਾਵੋ
ਉਹ ਇਹ ਰਾਸ਼ੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਦੇ ਦੇਵੇਗਾ ਜਦੋ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਮਹਾਜਨ ਚੈੱਕ ਲੈ ਕੇ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਮਹਾਂਜਨੀ ਚੱਕ ਦਾ ਰੁਪੀਆ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਅੱਜ ਇਹ ਰੁਪਏ ਇਸ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕੱਲ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਵੱਲੋਂ ਹੋਰ ਲੋਕੀ ਵੀ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ ਬਸ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਵੱਲੋਂ ਉਹ ਮੁੱਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੋਲਿਆ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਮੈਂ ਸਾਰੇ ਖਾਤੇ ਵੇਖ ਲਈ ਹਨ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਕੋਈ ਖਾਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅੰਤ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੁਝ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਿੱਖ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਿਮਰਤਾ ਪੂਰਵਕ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਗਲਤ ਮਹਾਂਜਨੀ ਚੈੱਕ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਨਾ ਲੁਟਾਵੋ ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰਾ ਨਿਰਾਸ਼ ਪਰਤਣਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਬੇਇਜਤੀ ਹੈ
ਪਰ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਮਾਇਆ ਦੇ ਹੰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮਸਤ ਕੁਝ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਉਹ ਸਿੱਖ ਵਾਪਸ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਪਰਤ ਆਇਆ ਅਤੇ ਮਹਾਂਜਨੀ ਚੈੱਕ ਪ੍ਰਤਾ ਦਿੱਤਾ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਮਨ ਬਹੁਤ ਉਦਾਸ ਹੋਇਆ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਜੇਕਰ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਵੀ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਵੱਲੋਂ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਪੈਸਾ ਦੇ ਕੇ ਪ੍ਰੇਮ ਵੱਲੋਂ ਵਿਦਾ ਕੀਤਾ ਉਧਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲਾ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲੋਂ ਕਰਜਦਾਰ ਹੋ ਕੇ ਭੱਜਿਆ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਭੱਜਣ ਲਈ ਕਿ ਕਾਣਾ ਵਿਖਾਈ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਆਖਰਕਾਰ ਉਹ ਠੁਕਰਾ ਖਾਂਦਾ ਹੋਇਆ ਫਿਰ ਵੱਲੋਂ ਸ੍ਰੀ ਗੋਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਆਹ ਪੜਿਆ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ
ਆ ਪੜਿਆ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਅੰਤ ਉਹ ਲੰਗਰ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਬਤੀਤ ਹੋ ਗਏ ਇਸ ਵਾਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵੱਲੋਂ ਉਸਦੇ ਅਹੰਕਾਰ ਦੀ ਮੈਲ ਵੀ ਧੋ ਗਈ ਉਹ ਬਾਰ ਬਾਰ ਪਛਤਾਵੇ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਜਲਦਾ ਹੋਇਆ ਹਰੀ ਨਾਮ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਵੀ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਚੁੱਕ ਕੇ ਗੰਗੂ ਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡੰਡਵਤ ਪਰਨਾਮ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤਰਸਦੇ ਪੁੰਜ ਸਨ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਫਿਰ ਵੱਲੋਂ ਕੰਠ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਤੂੰ ਮਾਫੀ ਤਾਂ ਪਾਤਰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਪਛਤਾਵੇ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਹੁਣ ਵਾਪਸ ਜਾਓ ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੱਲੋਂ ਵਪਾਰ ਕਰੋ ਪਰ ਧਰਮ ਕਰਮ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਣਾ ਸੋ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਜੀ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਪਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਕਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਫਿਰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਧਾਰਮਿਕ ਕੰਮਾਂ ਉੱਤੇ ਜਰੂਰ ਖਰਚ ਕਰੋ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਜਰੂਰਤਮੰਦ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੋ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਾਈ ਵਿੱਚ ਬਰਕਤ ਹੋਵੇਗੀ
ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਭੁੱਲ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਸੰਗਤ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਮਾਫ ਕਰ ਦੇਣਾ
