ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਪਵਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਬਜਰੰਗਬਲੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਮ ਭਗਤ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਭ ਕਾਮਨਾਵਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਨੂੰ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਚੋਲਾ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਹਨੂੰਮਾਨਸ਼ਟਕ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਵੀ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਲਯੁਗ ਵਿੱਚ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਅਜਿਹੇ ਦੇਵਤਾ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮੰਤਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਹਨੂੰਮਾਨਾਸ਼ਟਕ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ‘ਚ ਧਨ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਆਗਮਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੁਸੀਬਤ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲੇਗੀ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਹਨੂੰਮਾਨਾਸ਼ਟਕ ਪਾਠ ਕੀ ਹੈ।ਦਰਅਸਲ, ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਪਵਨ ਦਾਸ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਮ ਦੇ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਪੂਜਾ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਹਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਹਨੂਮਾਨਾਸ਼ਟਕ ਦਾ ਪਾਠ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲੇਗੀ।
संकटमोचन हनुमानाष्टक
बाल समय रवि भक्षी लियो तब,तीनहुं लोक भयो अंधियारों।ताहि सों त्रास भयो जग को,यह संकट काहु सों जात न टारो।
देवन आनि करी बिनती तब,छाड़ी दियो रवि कष्ट निवारो।को नहीं जानत है जग में कपि,संकटमोचन नाम तिहारो॥
बालि की त्रास कपीस बसैं गिरि,जात महाप्रभु पंथ निहारो।चौंकि महामुनि साप दियो तब,चाहिए कौन बिचार बिचारो।।
कैद्विज रूप लिवाय महाप्रभु,सो तुम दास के सोक निवारो।अंगद के संग लेन गए सिय,खोज कपीस यह बैन उचारो।।
जीवत ना बचिहौ हम सो जु,बिना सुधि लाये इहाँ पगु धारो।हेरी थके तट सिन्धु सबे तब,लाए सिया-सुधि प्राण उबारो ॥
रावण त्रास दई सिय को सब,राक्षसी सों कही सोक निवारो।ताहि समय हनुमान महाप्रभु,जाए महा रजनीचर मरो।।
चाहत सीय असोक सों आगि सु,दै प्रभुमुद्रिका सोक निवारो।बान लाग्यो उर लछिमन के तब,प्राण तजे सूत रावन मारो।।
लै गृह बैद्य सुषेन समेत,तबै गिरि द्रोण सु बीर उपारो।आनि सजीवन हाथ दिए तब,लछिमन के तुम प्रान उबारो।।
रावन जुध अजान कियो तब,नाग कि फाँस सबै सिर डारो।श्रीरघुनाथ समेत सबै दल,मोह भयो यह संकट भारो।।
आनि खगेस तबै हनुमान जु,बंधन काटि सुत्रास निवारो।बंधू समेत जबै अहिरावन,लै रघुनाथ पताल सिधारो।।
देबिन्हीं पूजि भलि विधि सों बलि,देउ सबै मिलि मन्त्र विचारो।जाये सहाए भयो तब ही,अहिरावन सैन्य समेत संहारो।।
काज किये बड़ देवन के तुम,बीर महाप्रभु देखि बिचारो।कौन सो संकट मोर गरीब को, जोतुमसे नहिं जात है टारो।
बेगि हरो हनुमान महाप्रभु,जो कछु संकट होए हमारो।।
दोहा
लाल देह लाली लसे, अरु धरि लाल लंगूर।वज्र देह दानव दलन, जय जय जय कपि सूर॥
हनुमान जी की जय…बजरंगबली की जय….पवनपुत्र हनुमान की जय!
