ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਮੰਤਰ ਜਾਪ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦੇ ਵਾਧੇ ਲਈ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੰਤਰ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਜਾਂ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਵੇਦਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ, ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰਾਕਾਰ ਪਰਮ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਗਿਆਨ, ਊਰਜਾ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜੀਵਨ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਆਤਮਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਸੂਰਜ ਉਤਸਵ ਜਾਂ ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਖੁੱਲੇ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ, ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਲਾਭਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਆਤਮਾ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਉਤਸ਼ਾਹ, ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਆਦਿਤਿਆ ਹਿਰਦੈ ਸ੍ਤੋਤ੍ਰ:
ਤਤੋ ਯੁਧੇ ਸਮੁਪਸ੍ਰਿਤ੍ਯਾ ਰਚਮ੍ਯਤੇ ਹਰਯਹ ਤਵ ।
ਅਭਿਵਾਦ੍ਯਾ ਚ ਬਹੁਂ ਵਦਨ੍ਤ੍ਯਹਮੇਤਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ।
“ਆਦਿਤਯ ਹਿਰਦੈ ਸਟੋਤਰ” ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮਚਰਿਤਮਾਨਸ ਦੇ ਯੁਧਕਾਂਡ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਰਵਿਵਰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਬ੍ਰਹਮਰਿਸ਼ੀ ਅਗਸਤਯ ਨੂੰ ਸੁਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਟੋਤਰ ਮਹਾਭਾਰਤ ਯੁੱਧ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ: “ਤਾਂ ਹੇ ਸੂਰਯ ਪੁੱਤਰ, ਯੁੱਧ ਲਈ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧੋ! ਤੇਰੇ ਆਸਰੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰੂਪ ਵਾਲੇ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜੀ ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਰਚ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਦਭੁਤ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।”
ਇਸ ਮੰਤਰ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੂੰ ਆਦਿਤਯ ਜਾਂ ਸੂਰਯਪੁਤਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬ੍ਰਹਮ ਰਚਨਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੀ ਊਰਜਾ, ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਓਮ ਹ੍ਰੀਂ ਹ੍ਰੀਂ ਹ੍ਰੀਂ ਸਹ ਸੂਰ੍ਯੈ ਨਮਃ ।
ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ:
“ਓਮ” ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮਾਸਤਰ ਹੈ, ਜੋ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਨੰਤਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
“ਹਰਨ” ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦਾ ਬੀਜ ਮੰਤਰ ਹੈ ਜੋ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
“ਹਰੀਮ” ਭਗਵਤੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਮੰਤਰ ਹੈ ਜੋ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ, ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
“ਹਰੌਨ” ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
“ਸਾਹ” ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
“ਸੂਰਿਆ ਨਮਹ” ਇਹ ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਉਸਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼, ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਆਦਿਤ੍ਯਾਯ ਵਿਦ੍ਮਹੇ ਵਾਯੁਪੁਤ੍ਰਾਯ ਧੀਮਹਿ ॥
ਤਨ੍ਨੋ ਆਦਿਤ੍ਯ: ਪ੍ਰਚੋਦਯਾਤ੍।
ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ: “ਅਸੀਂ ਆਦਿਤਿਆ (ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ) ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਵਾਯੂਪੁੱਤਰ (ਹਨੂਮਾਨ) ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਉਹ ਅਦਿੱਤਿਆ (ਸੂਰਜ ਦੇਵ) ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦੇਵੇ।”
ਇਹ ਮੰਤਰ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਭਗਵਾਨ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਅਤੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਤਮਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸੁੱਖ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੰਤਰ ਦੁਆਰਾ, ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਸਥਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਅਸੀਸਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਓਮ ਘ੍ਰਿਣੀ ਸੂਰ੍ਯਾਯ ਨਮਃ ।
ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ: “ਓਮ, ਹੇ ਸੂਰਜ ਦੇਵ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਰਪਾ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ”
ਇਸ ਮੰਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। “ਓਮ” ਬ੍ਰਹਮਾਸਤਰ ਹੈ ਜੋ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। “ਘ੍ਰਿਣੀ” ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿਰਪਾ ਜਾਂ ਕਿਰਪਾ, ਅਤੇ “ਸੂਰਿਆ ਨਮਹ” ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ “ਮੈਂ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।”
ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਕਿਰਪਾ, ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਵਧਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਸਿਹਤਮੰਦ, ਊਰਜਾਵਾਨ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਆਦਿਤ੍ਯਾਯ ਨਮਸ੍ਤੁਭ੍ਯਮ੍ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧ ਮਮ ਸੂਰ੍ਯ ਭਗਵਾਨ੍ ॥
ਛਾਯੈ ਮਾਂ ਪਾਹਿ ਮਾਂ ਰੋਗਂ ਗ੍ਰਾਮਂ ਸਰਵਣ ਪਲੈ ॥
ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ: “ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ ਸੂਰਜ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੇਰੀਆਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣੋ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਕਿਰਪਾ ਕਰੋ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੇਰੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰੋ, ਮੇਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰੋ, ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖੋ।”
ਇਹ ਮੰਤਰ ਸੂਰਜ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸੂਰਜ ਭਗਵਾਨ ਤੋਂ ਅਸੀਸਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਪ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤਾਜ਼ਗੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੀਵਨ ਰੰਗ ਅਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕਤਾ ਨਾਲ ਭਰਦਾ ਹੈ।
